การกำหนดคุณลักษณะของเครื่องแก้ว

ถ้าใช้วิธีการสอบเทียบมาเป็นเกณฑ์การแบ่งชนิดของเครื่องแก้ววัดปริมาตรจะแบ่งได้ 2 ชนิด

       -เครื่องแก้ววัดปริมาตรชนิดสอบเทียบสำหรับบรรจุของเหลว (To Contain)   จะมีอักษรย่อ TC หรือ In หรือ C ปริมาตรที่ระบุบนเครื่องแก้วจะเป็นปริมาตรของน้ำกลั่นที่บรรจุอยู่ภายในเครื่องแก้วนั้นที่อุณหภูมิอ้างอิง โดยทั่วไปเป็นอุณหภูมิ 20 º C เครื่องแก้วชนิดนี้ใช้ในการบรรจุของเหลวที่ต้องการปริมาตรที่ถูกต้อง เช่น การเตรียมสารละลาย การเจือจางสารละลาย และการวัดปริมาตรของเหลวที่บรรจุในเครื่องแก้ว ห้ามนำมาใช้ในการตวงหรือการถ่ายของเหลว เพราะจะทำให้ปริมาตรที่ถ่ายออกมาไม่ครบตามที่ระบุ เนื่องจากยังมีสารบางส่วนติดอยู่ภายในภาชนะไม่ว่าจะถ่ายออกโดยวิธีใด

       -เครื่องแก้ววัดปริมาตรชนิดสอบเทียบสำหรับถ่ายเทของเหลว(To Deliver)    จะมีอักษรย่อ TD หรือ Ex หรือ D ปริมาตรที่ระบุบนเครื่องแก้วจะเป็นปริมาตรของน้ำกลั่นที่ถ่ายออกจากเครื่องแก้วนั้นที่อุณหภูมิอ้างอิง เครื่องแก้วชนิดนี้สำหรับการตวงหรือการถ่ายของเหลว โดยการถ่ายของเหลวจะต้องปฏิบัติตามวิธีที่กำหนดในวิธีมาตรฐาน ซึ่งจะได้ปริมาตรของเหลวตามที่ระบุ

      เครื่องแก้วบางประเภทมีทั้งชนิด To Contain และ To Deliver เช่น กระบอกตวง ขวดวัดปริมาตร หรือเครื่องแก้วบางชิ้นผู้ผลิต ออกแบบให้ใช้งานได้ทั้งชนิด To Contain และ To Deliver ดังนั้น ผู้ใช้งานต้องดูให้แน่ใจก่อนนำไปใช้

แบ่งตามระดับชั้นคุณภาพของเครื่องแก้ว โดยกำหนดจากความแม่นยำ (Accuracy) ซึ่งกำหนดด้วยค่าความคลาดเคลื่อนที่ยอมรับได้ (Tolerance) จะแบ่งได้ ดังนี้

    -ชั้นคุณภาพ A (Class A)  เป็นเครื่องแก้ววัดปริมาตรที่มีความแม่นสูง และค่า Tolerance ต่ำ กำหนดค่า Tolerance เพียงค่าเดียว ครอบคลุมช่วงปริมาตรที่กำหนด เครื่องแก้วชนิดนี้จะใช้สำหรับการเตรียมสารละลายมาตรฐานปฐมภูมิ (Primary Standard) หรือสารละลายมาตรฐานที่ใช้ในการปรับตั้งเครื่องมือ และจะต้องผ่านการสอบเทียบ(Calibration) โดยผลการสอบเทียบอยู่ในเกณฑ์ยอมรับ

     -ชั้นคุณภาพ B(Class B)   เป็นเครื่องแก้ววัดปริมาตรที่มีความแม่นต่ำกว่า Class A และมีค่า Tolerance ไม่เกิน 2 เท่าของ Class A เครื่องแก้วชนิดนี้จะใช้สำหรับการเตรียมสารมาตรฐานทุติยภูมิ ซึ่งไม่จำเป็นต้องสอบเทียบ แต่ก่อนใช้งานต้องเทียบมาตรฐาน (Standardization) เพื่อหาความเข้มข้นที่ถูกต้อง โดยการไตเตรทกับสารละลายมาตรฐานปฐมภูมิ

การผลิตเครื่องแก้ววัดปริมาตรจำเป็นจะต้องมีการควบคุมคุณภาพผลิตภัณฑ์ให้มีคุณลักษณะตามมาตรฐานสากล ได้แก่  มาตรฐานที่กำหนดโดยองค์กรซึ่งมีความน่าเชื่อถือและยอมรับในระดับนานาชาติ เช่น 

           - National Institute of Standards and Technology (NIST)  ของสหรัฐอเมริกา 
       
          - American Society for Testing and Materials (ASTM)  ของสหรัฐอเมริกา 

         - Internationals Organization for Standardization (ISO)    ของประเทศอังกฤษ               

          - British Standards Institution (BSI)    ของประเทศอังกฤษ

          - Deutsches Institut fur Normung (DIN) ของประเทศเยอรมัน 

             หน่วยงานมาตรฐานดังกล่าวได้กำหนดมาตรฐานเกี่ยวกับข้อกำหนดคุณลักษณะ (Specification) ของเครื่องแก้ววัดปริมาตรแต่ละชนิด รวมถึงวัสดุที่ใช้ทำเครื่องแก้ว ดังนั้นเพื่อให้มั่นใจในคุณภาพของเครื่องแก้วควรเลือกซื้อเครื่องแก้วที่มีการควบคุมคุณภาพดังกล่าว

เครื่องแก้ววิทยาศาสตร์จาก Kimble®   ได้รับมาตรฐาน ASTM และ ISO   ทุกชิ้น และได้รับความไว้วางใจจากห้องปฏิบัติการทั่วโลก  จึงมั่นใจได้ในคุณภาพของสินค้า--------------->> เลือกชมสินค้า   Kimble®  ได้ที่  Modern Lab888

เรียบเรียงจาก : ศิริพล กำแพงทอง, นักวิชาการสิ่งแวดล้อมปฎิบัติการ, สำนักงานสิ่งแวดล้อม ภาค 6 นนทบุรี
                                                 พรพรรณ ผายพิมพ์, ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับเครื่องแก้ววัดปริมาตร, TPA news